Ortodoncja

Ortodoncja to dziedzina stomatologii zajmująca się leczeniem wad zgryzu, poprawą estetyki uśmiechu oraz przywróceniem właściwych funkcji, takich jak żucie, czy poprawa wymowy. Szacuje się, że ok. 2/3 ludzi ma zgryz nieprawidłowy.

Leczenie ortodontyczne rozpocząć można praktycznie w każdym wieku. Czas rozpoczęcia leczenia zależy głównie od rodzaju wady. W przypadku niektórych wad konieczna jest terapia ortodontyczna przeprowadzona od wczesnego dzieciństwa. W innych przypadkach, obecna wada zgryzu w pewnym stopniu ulega samoregulacji wraz ze wzrostem i rozwojem, a jej zbyt wczesne leczenie jest niezasadne. Prowadzenie leczenia ortodontycznego u osób dorosłych jest często procesem, który wymaga planowania leczenia interdyscyplinarnego – we współpracy z innymi specjalistami (periodontologiem, protetykiem, chirurgiem) oraz zaakceptowania przez pacjenta pewnych kompromisów terapeutycznych.

W leczeniu ortodontycznym stosujemy dwa rodzaje aparatów: Aparaty zdejmowane (ruchome) stosowane są najczęściej u dzieci w okresie wymiany uzębienia. Projektowane i wykonywane są indywidualnie dla każdego pacjenta. Aparaty te często niesłusznie traktowane są jako gorsze niż aparaty stałe – dość powszechna jest opinia, że należy je nosić tylko w nocy, że dzieci ich nie chcą nosić oraz, że i tak na koniec konieczny będzie aparat stały. W rzeczywistości aparaty zdejmowane nie są zamiennikiem aparatów stałych, a ich uzupełnieniem. Często zaleca się ich stosowanie w pierwszym etapie leczenia, gdy nie ma jeszcze możliwości zastosowania aparatu stałego z powodu trwającej wymiany uzębienia.

Aparaty stałe prawdopodobnie najpowszechniej kojarzone są przez pacjentów ze współczesną ortodoncją. Są to aparaty składające się przyklejonych do zębów zamków, przywiązanego do nich łuku oraz elementów dodatkowych. Zamki w tych aparatach są metalowe (również w wersji bezniklowej dla alergików) lub „estetyczne” (transparentne lub w kolorze zbliżonym do koloru zęba). Na rynku dostępne są różne rodzaje aparatów stałych oferowane przez różnych producentów.

Retencja

Bardzo ważnym etapem całego leczenia ortodontycznego jest retencja. Jest to czas, w którym przemieszczanie zębów jest zakończone, ale ich pozycja musi się ustabilizować. Zęby wykazują dużą tendencję do powracania do pierwotnej pozycji. Aby zapobiec nawrotowi wady, stosuje aparaty ortodontyczne nazywane reteinerami. Istnieje wiele odmian aparatów retencyjnych, jednak niezależnie od ich budowy, wszystkie mają wspólny cel, jakim jest ustabilizowanie pozycji zębów do czasu, gdy organizm zaadoptuje się do nowych warunków zgryzowych.

Istnieją dwa typy reteinerów, stałe przyklejane do zębów oraz ruchome.